Nieuwe beleidsregels salderen in Gelderland: wat betekenen ze voor u als ondernemer?
De provincie Gelderland heeft op 1 juli 2025 nieuwe beleidsregels vastgesteld voor het intern en extern salderen van stikstofdepositie. Deze maatregelen zijn een reactie op recente uitspraken van de Raad van State en moeten ervoor zorgen dat onder strikte voorwaarden vergunningverlening weer mogelijk wordt. Opvallend is vooral de verplichte stikstofreductie van 35% bij nieuwe vergunningen.
In dit artikel zetten we de hoofdlijnen van deze beleidsregels uiteen aan de hand van veelgestelde vragen.
Wat houden de nieuwe beleidsregels salderen precies in?
De nieuwe regels maken het mogelijk om weer vergunningen te verlenen voor projecten die stikstof uitstoten, maar alleen als de stikstofdepositie daalt. Dit gebeurt via:
- Intern salderen: salderen binnen hetzelfde project of locatie, onder voorwaarde van 35% reductie.
- Extern salderen: salderen met een andere locatie, waarbij 30% van de stikstofruimte wordt afgeroomd én daarbovenop nog eens 35% extra als de depositie terechtkomt op een ‘nee, tenzij’-gebied. Dat betekent dat maximaal 35% van de stikstofruimte van een saldogever benut mag worden in die gevallen.
Ook mogen alleen stikstofrechten worden gebruikt die niet structureel buiten gebruik zijn (dus géén latente ruimte zoals leegstaande stallen).
Waarom is die 35% stikstofreductie nodig?
De rechter heeft bepaald dat een vergunning alleen kan worden verleend als er aanvullende natuurherstelmaatregelen worden genomen. De verplichte reductie van 35% wordt ingezet als zo’n maatregel. Het doel is om op korte termijn de stikstofdruk op kwetsbare Natura 2000-gebieden te verlagen, totdat er een robuust landelijk pakket ligt.
Hoe lang blijven deze regels gelden?
De provincie Gelderland noemt deze beleidsregels tijdelijk. Ze gelden tot er een landelijke aanpak is vastgesteld die voldoende garanties biedt voor het behalen van de natuurdoelen. Tot die tijd zijn deze regels leidend voor vergunningverlening in Gelderland.
Wat betekent dit voor ondernemers in landbouw of industrie?
Ondernemers mogen hun bedrijf verder ontwikkelen, zoals door verduurzaming of herinrichting, zolang ze voldoen aan de stikstofreductie-eis van 35%. Voor agrarische bedrijven die willen stoppen, blijven beëindigingsregelingen bestaan, maar deze stikstofruimte kan vaak niet meer worden ingezet voor extern salderen.
Wat als je als ondernemer een nieuwe activiteit wil starten die stikstof uitstoot?
Dan moet je een natuurvergunning aanvragen en daarbij gebruikmaken van intern of extern salderen. Je mag alleen salderen met feitelijk gebruikte stikstofruimte, en alleen als je een reductie van ten minste 35% realiseert. Dit geldt vooral voor activiteiten met effect op zogenoemde ‘nee, tenzij’-gebieden.
Wat als je een bestaande activiteit op het bedrijf wilt wijzigen?
Ook dan wordt de hele activiteit opnieuw beoordeeld. Als het project stikstofdepositie veroorzaakt op beschermde natuur, moet je maatregelen treffen. De reductie van 35% is dan verplicht, behalve wanneer de wijziging noodzakelijk is voor continuering van het bedrijf (zoals een vervangende stal wegens instortingsgevaar).
Wat betekenen de regels voor ondernemers die eerder intern salderen hebben toegepast?
Voor hen verandert er op dit moment niets. De nieuwe regels gelden niet met terugwerkende kracht. Maar als zij nu opnieuw een vergunning willen aanvragen, moeten zij wél voldoen aan de nieuwe eisen. Aangezien deze Gelderse regels tijdelijk zijn kan eventueel gewacht worden tot het moment er definitieve regels komen.
Wat betekenen de regels voor lopende aanvragen?
Aanvragen die vóór 1 juli 2025 zijn ingediend, vallen onder het oude regime. Deze worden vooralsnog niet toegekend, omdat er juridische onzekerheden zijn. Ondernemers kunnen ervoor kiezen hun aanvraag aan te passen aan de nieuwe regels; dan kan deze wel in behandeling worden genomen.
Wat wordt verstaan onder ‘latente ruimte’ en mag je die gebruiken?
Latente ruimte is stikstofruimte die wel vergund is, maar al langere tijd niet meer feitelijk wordt gebruikt. Volgens de nieuwe regels mag je deze ruimte niet meer inzetten bij salderen, omdat dit zou leiden tot een toename van de stikstofdepositie. De provincie heeft niet duidelijk verwoord hoe latente ruimte precies wordt bepaald.
Gelden de regels ook voor tijdelijke projecten?
Ja, ook tijdelijke projecten moeten voldoen aan de beleidsregels. Alleen als een tijdelijke activiteit wordt gecombineerd met een permanente beëindiging van de oude activiteit, gelden er versoepelingen. Dan mag onder voorwaarden intern of extern worden gesaldeerd zonder de volledige 35% reductie.
Tot slot: wat betekent dit concreet voor uw plannen?
De nieuwe beleidsregels bieden ondernemers in Gelderland weer perspectief om te ontwikkelen — maar alleen als zij ook daadwerkelijk bijdragen aan stikstofreductie. VanWestreenen Adviseurs helpt u graag om uw plannen te toetsen aan deze nieuwe regels en waar nodig aan te passen. Neem gerust contact met ons op voor een advies op maat.