Beleidsregels provincies shockerend!

Minister Carola Schouten zond afgelopen vrijdag een brief naar de Tweede Kamer aangaande de aanpak van de stikstofproblematiek. Over de inhoud daarvan hebben wij u maandag geïnformeerd. In navolging op die brief hebben de provincies gisteren hun beleidsregels bekendgemaakt. Deze beleidsregels betreffen de inkleuring van de brief. Wij vinden deze regels shockerend: bestaande rechten worden op meerdere wijzen ingenomen.

Hieronder gaan wij in op de beleidsregels.

Vooropgesteld

Dit is alleen van toepassing als er een aanvraag om Natuurbeschermingswetvergunning voor u in behandeling is of als u op termijn een aanvraag wilt indienen. Hebt u een vergunning, en wilt u daar niets aan veranderen, dan kunt u gewoon gebruikmaken van de vergunning. Let op: op lange termijn kan er alsnog een vraag ontstaan over de vergunde rechten op het moment dat u wat wilt wijzigen aan de vergunning. De beleidsregels worden namelijk alleen gebruikt als toetsingskader bij aanvragen om Natuurbeschermingswetvergunning. Heeft u geen Natuurbeschermingswetvergunning, maar heeft u een PAS-melding? De minister wil op termijn uw PAS-melding legaliseren en dus omzetten in een vergunning. Hoe dat in zijn werk zal gaan is nog niet duidelijk, zij komt hier later op terug. De beleidsregels gaan niet in op beweiden of bemesten. Ook daar komt de minister later op terug.

Salderen

Vergunning

Bij een aanvraag om Natuurbeschermingswetvergunning moet een uitgangspositie worden bepaald: vanzelfsprekend is dat, onder voorwaarden, de laatst afgegeven Natuurbeschermingswetvergunning. Als die er niet is (of vernietigd is) dan moet teruggekeken worden naar welke milieutoestemming er was op de verschillende Europese aanwijsdata van de 160 Natura2000 gebieden . Dit zijn specifieke data in 1994, 1997, 2000 en 2004. Welke datum van toepassing is hangt ook af van welke invloed het bedrijf op de Natura2000 gebieden heeft. De vergunning met de laagste stikstofemissie is leidend.

Intern Salderen

Intern salderen houdt in dat u gebruik maakt van uw eigen vergunde hoeveelheid stikstof (in de veehouderij: ammoniak). Dit kan een uitbreiding van uw bedrijf zijn, maar dit kan ook het geval zijn in het geval u een aanpassing aan de stal doorvoert of dieren van de ene naar de andere stal verplaatst. De provincies stellen een groot aantal voorwaarden hiervoor:

1. De vergunning moet onafgebroken in werking zijn geweest, dat wil zeggen: er moet geen nieuwe vergunning aangevraagd worden om de activiteit weer te starten;
2. Sloopt u een bestaande traditionele stal, dan moet de nieuwe stal voldoen aan het Besluit emissiearme huisvesting. De vrijkomende ammoniak mag niet ingezet worden voor uitbreiding. Voorbeeld: u houdt kalveren. U sloopt een traditionele stal (= 3,5 kg ammoniakemissie per dierplaats), voor kalveren geldt dat nieuwe stallen vanaf 1 januari 2020 emissiearm moeten zijn (maximaal 2,5 kg ammoniakemissie per dierplaats). De ammoniak die daarbij vrijkomt mag niet ingezet worden voor uitbreiding. Onduidelijk is wat er gebeurd wanneer u kiest voor een verdergaande techniek in de nieuwe stal, dus wanneer u meer ammoniak reduceert dan dat het Besluit emissiearme huisvesting van u verlangt;
3. Bij de beoordeling van de aanvraag mag alleen gerekend worden met feitelijk gerealiseerde (stal)capaciteit. Dat kan bewezen worden door bijvoorbeeld luchtfoto’s, rekeningen, etc. Uitzonderingen: Als er aantoonbaar stappen zijn gezet om de niet gerealiseerde capaciteit te realiseren dan zal de provincie van deze bepaling afwijken. Dat geldt ook in het geval het gaat om een project dat noodzakelijk is voor realisatie van doelen in Natura2000 gebieden. Voor projecten ten behoeve van wegen, vaarwegen, spoorwegen en luchtvaart, woningbouw, duurzame energieopwekking en energieprojecten van nationaal belang geldt deze bepaling niet! Noch is dat het geval voor militaire projecten;
4. In het geval het gaat om bedrijven met melkrundvee, varkens of pluimvee wordt enkel gerekend met de gerealiseerde stalcapaciteit waar ook daadwerkelijk fosfaat-, varkens- of pluimveerechten aanwezig waren. Voor melkveehouders is een uitzondering opgenomen als zij kunnen aantonen dat zij meer rundvee hielden op 1 maart 2017 dan waarvoor zij fosfaatrechten hebben verkregen;
5. Vanzelfsprekend geldt intern salderen niet wanneer u meedoet met de subsidieregeling sanering varkenshouderijen of mogelijk andere nieuwe subsidies;

Extern salderen

Als men via intern salderen geen bedrijfsontwikkeling mogelijk kan maken dan kan via extern salderen stikstof (ammoniak) van elders gekocht worden. Voor het gemak: het ene bedrijf stopt en het andere bedrijf koopt de stikstof van dat bedrijf zodat het daarmee kan ontwikkelen. Daarvoor heeft de provincie de volgende regels opgesteld:

1. Er moet een overeenkomst zijn tussen de twee bedrijven (contract) waarin is vastgelegd dat er instemming is over de transactie;
2. Het saldogevende (stoppende) bedrijf mag maximaal 70% van de stikstofemissie leveren waar hij volgens vergunning en dit beleid recht op heeft (dus geen korting op depositie niveau zoals we eerder leken op te maken uit de brief van de Minister);
3. De vergunning moet onafgebroken in werking zijn geweest, dat wil zeggen: het is niet nodig om een nieuwe vergunning aan te vragen om de activiteit weer op te starten;
4. Het saldogevende bedrijf dat buiten 1 kilometer van Natura2000 gebied ligt mag niet gestopt zijn tussen 1 juli 2015 en 1 juli 2018;
5. Het saldogevende bedrijf mag enkel stikstof leveren die aantoonbaar benut is op 8 oktober 2019 (binnen de verleende toestemming). De provincie mag van deze bepaling afgeweken worden als aangetoond kan worden dat in een van de drie jaren daarvoor meer vee is gehouden;
6. De vergunde hoeveelheid ammoniak wordt eerst gecorrigeerd voor wat betreft de emissie-eisen die gelden vanuit het Besluit emissiearme huisvesting veehouderij. Hoe deze regel geïnterpreteerd moet worden is niet volkomen duidelijk. Vermoedelijk zoals te lezen is onder punt 2 van intern salderen, het zou kwalijker zijn als er aan de nieuwste maximale emissiewaarden moet worden voldaan;
7. Bedrijven die meedoen met de subsidieregeling sanering varkenshouderij (of andere warme sanering) én bedrijven die meedoen met de stoppersregeling Actieplan Ammoniak Veehouderij mogen hun ammoniak niet verkopen. Die laatste groep is de groep boeren die hun stallen niet omgebouwd hebben om te voldoen aan het Besluit emissiearme huisvesting veehouderij. Zij stoppen per 1 januari 2020 of bouwen hun bedrijf alsnog om;
8. Bedrijven die op 4 oktober 2019 beschikten over fosfaat-, varkens- of pluimveerechten mogen hun ammoniak niet verkopen. Dat wordt pas mogelijk gemaakt als de Wet tot wijziging van de Meststoffenwet in werking is getreden. Vanaf dat moment zal de overheid bij een transactie van stikstof die productierechten innemen.

Driejaarstermijn

In nieuwe vergunningen zal een realisatietermijn worden opgenomen van 3 jaar. Is daarna de vergunning niet gerealiseerd dan kan de provincie de vergunning intrekken.

Rekenmodel

De provincies willen dat rekenmodel AERIUS gebruikt wordt voor het uitvoeren van stikstofberekeningen. Dit model is op dit moment niet geschikt voor de veehouderij, dat zal pas het geval zijn vanaf medio januari 2020. Tot die tijd kan mogelijk gebruik gemaakt worden van andere rekenmodellen, daartoe moeten nog handreikingen bekend gemaakt worden.

Conclusie

De beleidsregels zijn ingrijpend voor de veehouderij. De beleidsregels zijn opgesteld om op korte termijn (juridische) stikstofproblemen op te lossen, op langere termijn komt mogelijk ander beleid. In de kamerbrief van afgelopen vrijdag werd gesproken over het afromen van 30% bij saldering, de beleidsregels gaan echter veel verder dan dat. De regels zijn een inbreuk op de vergunde rechten. Voor dit moment vragen wij ons ten zeerste af of er gebruik gemaakt zal worden van de salderingsmogelijkheden, zowel intern als extern. Een groot deel van bedrijven die stikstof kunnen verkopen wordt uitgesloten en bovendien zal het beleid zo goed als onuitvoerbaar worden als ook daadwerkelijk de productierechten ingeleverd moeten worden bij een stikstoftransactie.

Heeft u vragen? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.