Familie Vonk bouwt nieuwe melkveestal met bijzondere opstelling

De kassa-opstelling van de twee robots in de nieuwe melkveestal van de familie Vonk in Beek (Gld) springt direct in het oog. De robots staan midden in de stal en staan niet naar elkaar toe, maar in verstek. Door de smalle stal in combinatie met een emissiearme vloer en twee vaste mestschuiven kwam de familie, mede dankzij van VanWestreenen, tot deze keuze. „Het was een puzzel, maar de stukjes liggen allemaal volledig naar wens”, aldus Joris Vonk

Zonder de passie en gedrevenheid van de 24-jarige Joris was de nieuwe melkveestal met robots er nu niet gekomen. Toch genieten zijn ouders Piet en Annemiek Vonk ook dagelijks van de gemakken die de nieuwbouw oplevert. Zo ook van de koeien, die het uitstekend doen in de nieuwe stal. Veel denkwerk ging eraan vooraf voordat de bouwtekening definitief was. Het hele proces nam zo’n twee jaar in beslag. In november 2022 begonnen de graafwerkzaamheden en op 2 mei dit jaar namen de koeien er hun intrek.

Eenvoudig separeren
Omdat Joris beoogd bedrijfsopvolger is, kreeg hij van zijn ouders alle vrijheid en gelegenheid om te ontdekken en uit te zoeken wat voor hen en voor de koeien dé perfecte stal zou zijn. Dat de overstap naar automatisch melken gemaakt zou worden, stond bij voorbaat al vast. In de stal uit 1973, die in 2005 gerenoveerd werd, werd het laatste jaar dagelijks tot zeven uur per dag gemolken. Een fl inke tijdsbelasting, met een veestapel van 130 melkkoeien. In de drie-rijige stal werd gekozen voor een compacte kassa-opstelling van de robots, mede omdat ze ook met vaste mestschuiven wilden gaan werken met een centrale afstort achter de stal. De schuiven gaan voor de robots langs. Voordeel van dit systeem is ook dat de koeien eenvoudig gesepareerd kunnen worden. „Na de robots is er de mogelijkheid van drie-weg selectie om te separeren voor de weidegang en twee aparte separatieruimtes, waarvan één toegang tot het strohok biedt.”, aldus Joris. Zijn trots in de kapstal is een schuifdeurtje naast de bekapbox, zodat materialen en benodigdheden schoon blijven en altijd binnen handbereik zijn. „Dit heb ik gezien bij een ander bedrijf. Het heeft me nu al veel werkplezier opgeleverd”, vertelt hij.

Vaste mestschuiven
De voergang is aan een zijkant gesitueerd, de boxen met waterbedden daartussen, en in het midden van de stal staan de twee robots. Op de vloer ligt de emissiearme vloer G6 van Swaans Beton, met op elke 80 centimeter een afstort naar de putten van 2,25 meter diep. Met druppelleidingen wordt de vloer bevochtigd, zodat de mest niet te snel opdroogt en goed weggeschoven kan worden. „Ook wilden we graag een vaste mestschuif. Dat was mogelijk op deze emissiearme vloer. Met een vaste mestschuif weet je zeker dat-ie de mest tot het einde van de vloer weg trekt. Dit systeem met touw is relatief goedkoop in onderhoud”, legt Joris uit. De mestschuif wordt iedere twee uur over de vloer getrokken. De stal is hoog en in verhouding smal. De deuren zijn bewust 4,5 meter hoog, met het oog op een nieuwe en waarschijnlijk hogere opraapwagen voor het zomerstalvoeren. In de oude stal staan nu de droge koeien. Daar bestaat de mogelijkheid om een derde robot te plaatsen.

Nog even wennen
Joris is veel rond geweest om te kijken bij anderen. Ook heeft hij veel werkervaring opgedaan op andere melkveebedrijven. „Samen hebben we overlegd wat de beste keuzes zouden zijn”, licht Piet Vonk toe. Het is nog even wennen aan de tijdsindeling op een dag, geeft hij aan. De flexibiliteit bevalt Piet en Joris goed en begint al stap voor stap te wennen. Al waren de koeien sneller gewend dan hij, geeft Piet toe. „Het separeren voor het weiden en de robots hadden de koeien snel door. Ze kunnen altijd naar binnen en we separeren voor het weiden. Zelf moet ik echt nog wennen aan het nieuwe ritme. Het echte weiden kan nog wel beter. Ik merk dat de koeien weer graag binnen staan. Het mooiste was geweest dat we met de eerste snede konden
beginnen met weiden. Maar toen waren we aan het inmelken, dus dat lukte niet. We hebben tot nu toe nog enkele haalkoeien. Maar we zijn er blij mee dat we geen enkele koe weg hebben moeten doen vanwege de robots.”

Klauwproblemen opgelost
Wat tegenviel, waren de klauwproblemen na de ingebruikname van de stal. Het wennen aan het stroeve beton in tegenstelling tot de gladde roosters leverde problemen bij de koeien op. Veel blokjes werden geplakt en door het toevoegen van mineralen en krijt aan het rantsoen waren de klauwproblemen binnen drie maanden verleden tijd. „Het was geen verrassing dat dit kon gebeuren”, vertelt Piet. „Maar balen was het wel. Het liefst houd je de koeien dan in de wei. Maar dat kon de eerste maand dus niet. Gelukkig zijn die problemen nu voorbij.”

Bouw als groeiproces
Piet is een echte koeienman, hij denkt voor en met de koe, vertelt zijn vrouw Annemiek. De uitval op het bedrijf ligt al sinds jaren onder de 20 procent. „Joris heeft dat ook zeker wel. Maar Piet denkt altijd na over hoe de koeien iets ervaren. Hij is echt koe-gericht. Piet vindt bijvoorbeeld de mestschuiven een obstakel voor de koeien en Joris zag dat niet zo.” Annemiek merkt dat vader en zoon door het bouwproces naar elkaar toe zijn gegroeid. „En dat is mede dankzij Arjan van VanWestreenen. Wat dat betreft zie ik het als een groeiproces voor alle partijen. Je hebt een doel voor ogen en geeft wensen aan. VanWestreenen denkt mee en zorgt dat het geheel past in de wet- en regelgeving.” Piet beaamt dat: „Dat klopt. Al vond ik het tijdens het nieuwbouwproces soms lastig dat we door regelgeving gedwongen werden tóch andere keuzes te maken. Op deze manier bouw je niet alleen een stal op ervaring en met het oog op de koeien, maar bepalen regels anders.”

Van de hoed en de rand
Joris snapt wat zijn vader bedoelt, maar stapt daar sneller overheen. „Aan Arjan hebben we veel gehad. VanWestreenen heeft ons in alle procedures begeleid, het tekenwerk verzorgd, het bestek geschreven en de aanbesteding gedaan. Ook in de opstartfase hebben ze de bouwbegeleiding verzorgd en was Arjan continu stand-by. Zo heeft hij in het begin voor ons zaken met de aannemer opgepakt en kortgesloten. Dit was erg prettig en noodzakelijk. Via WhatsApp en mail waren de lijntjes kort. Later hebben we dit zelf verder opgepakt. Het was fijn dat Arjan van begin tot eind van de hoed en de rand wist. Hij bleef alert, las alles goed door en zorgde dat zaken goed op papier kwamen. Hij zorgde ervoor dat de stal aan de MDV-eisen voldoet.  VanWestreenen heeft de juiste ervaring en dat gaf ons veel rust en vertrouwen.” Een vergunning voor een trekker- en machineloods is ook meteen geregeld door VanWestreenen. De bouw hiervan start waarschijnlijk volgend jaar. De 2,8 melkingen per koe per dag stemt de familie Vonk positief. De melkproductie was al goed in de oude stal en is nu licht gestegen naar  gemiddeld 10.200 kilogram per koe. „We geven de koeien een kans en zitten er bovenop. Dat deden we en blijven we doen”, zegt Joris. „Het mooie is dat het in deze nieuwe stal alleen maar beter kan.”

Bedrijfsgegevens
Maatschap Vonk in Beek bestaat uit Piet, Annemiek en Joris Vonk. Dochters Emma en Marieke wonen niet meer thuis.
> Het bedrijf heeft 61 hectare grond in eigendom, de huiskavel is 25 hectare. Het bedrijf telt 130 melkkoeien en 70 stuks jongvee.
> Alle landwerkzaamheden, behalve het maïs hakselen, doen ze zelf.