Van Schaik in Ingen werkt met wilgen

Een ambacht mét en vóór de natuur

Van Schaik Ingen BV is een bedrijf dat thuis is in een bijzonder ambacht: het kweken van wilgen en dit natuurproduct verwerken tot producten voor onder andere herstel van oevers en bodems van watergangen. ‘Wij beschermen de natuur met natuurproducten’, vat Teba Jongenotter bondig samen.

Op het Ingense bedrijf is de metershoge stapels wilgentakken een imposante aanblik. Buiten werken medewerkers aan het op maat zagen van de wilgentakken. In de drie grote schuren staat het machinepark en vindt de productie van griendhout-producten plaats. Directeur Teba Jongenotter wijst naar de nieuwste schuur. ‘Daar maken we onze zelf ontwikkelde Schaikmat, een mat van wilgentenen die gebruikt kan worden als oeverbescherming of als drijvend eiland met waterplanten. Op deze manier is de mat van ecologische meerwaarde en levert het ook nog eens aanzichtverfraaiing op. Vogels, vissen en insecten vinden er voedsel, schuil-, rust- en broedplaatsen. We kweken de mat op onze locatie op met riet en waterplanten. De mat zal vergaan en van het ijzerdraad is na verloop van tijd niets over, de wortels van de waterplanten nemen de functie van oeverbescherming over.’

Machinaal en handmatig oogsten

Teba bracht een groot gedeelte van zijn jeugd door op het Ingense bedrijf. Sinds dertien jaar is hij directeur. Het bedrijf is al ruim zestig jaar actief in griendhout, een gespecialiseerde tak van sport. Griendhout wordt van oudsher door voornamelijk boeren gewonnen uit grienden: een gebied aangeplant met hoofdzakelijk (knot)wilgen en elzen. Het hout werd met de hand geoogst en opgebost. De komst van machinaal aangelegde grienden maakte het mogelijk om ook machinaal te oogsten en het werk efficiënter uit te voeren. Teba: ‘Nog steeds oogsten we met de hand in natuurgebieden. Hiervoor gaan we in de wintermaanden met een groep medewerkers de bossen in. Dat is prachtig werk.’

Duurzaam en milieuvriendelijk

Eén van de hoofdactiviteiten van Van Schaik is het leveren en aanbrengen van zinkstukken. Hiervoor wordt wilgenhout uit natuurgebieden en van de eigen plantages gebruikt. De zinkstukken zijn opgebouwd uit filterdoek, waarop met de hand wilgenwiepen worden vastgeknoopt. Naast jarenlange ervaring en vakkennis heeft Van Schaik ook de benodigde materialen in huis om de zinkstukken vakkundig aan te brengen.

Rondom het bedrijf worden op 15 ha wilgen gekweekt. In totaal heeft het bedrijf in Nederland 70 ha en in Polen 40 ha wilgenhout. Iedere twee jaar wordt een wilg geoogst, de oogstperiode loopt van oktober tot maart. Van Schaik kweekt en levert ook grote hoeveelheden Salix (wilg) onderstammen voor de sierteelt. Dit zijn de stammen waar door een sierteeltkweker een ent op wordt geplaatst, waarna deze als plant of boom bij een tuincentrum terecht komt. Hieraan zijn hoge standaarden verbonden qua gezondheid, rechtheid en maatvoering. De afzet vindt plaats in Nederland, Duitsland, Polen en diverse andere Europese landen.

Teba: ‘Het mooie aan een wilg is de buigzaamheid en duurzaamheid. Een wilg neemt bovendien CO2 op. Onze producten zijn duurzaam en milieuvriendelijk. De mogelijkheden met wilgen zijn groot. Zo maken wij ook stuifschermen om duinen te beschermen of paden of overgangen vrij te houden. Beschoeiingen om oevers te verstevigen, maken en plaatsen is ook ons specialisme.’

‘Praktisch en overzichtelijk’

Afgelopen winter werd de derde schuur in gebruik genomen. Ruim zes jaar geleden ontstond de wens om op het bouwblok schuren te bouwen die hoger en groter waren dan de bestaande. VanWestreenen verzorgde de omgevingsvergunning bouw en de omgevingsvergunning milieu en de ontwerpen en tekeningen voor de schuren. Teba is tevreden over de samenwerking met VanWestreenen.

‘Ze hebben ook de landschappelijke inpassing verzorgd. De aanplant aan de achterzijde van het bouwblok wordt komende winter afgerond. Ons bedrijf doet specialistisch werk en het is dus wat lastig waar we onder vallen. Er zit een agrarische bestemming op deze locatie. Steven en Theo hebben er in goed overleg met de gemeente Buren voor gezorgd dat we alles hebben wat we willen. De schuren zijn ruim en goed gesitueerd en er is voldoende manoeuvreerruimte. Het werkt erg praktisch en overzichtelijk zo.’