Enderink realiseert vrijloopkraamhokken voor relaxte zeug en vitale big

Dierenwelzijn staat hoog in het vaandel op het bedrijf van varkenshouder Daan Enderink in Harfsen. Een derde van de kraamzeugen ligt sinds eind vorig jaar in vrijloophokken. Groepen van zes zeugen en biggen van twaalf delen de ruimte. De ervaringen zijn goed. ‘De zeugen zijn relaxed en ook het spenen van de biggen gaat makkelijker. Er wordt niets geforceerd.’

Maatschap Enderink houdt momenteel 800 zeugen. Dit doet Daan Enderink samen met zijn ouders Gerrie en Teunis. In Loo-Bathmen heeft maatschap Enderink sinds 2014 een tweede locatie waar ze gespeende biggen en vleesvarkens houden. Het complete bedrijf voldoet aan de eisen van Beter Leven (1 ster) – Good Farming Star.

Relaxed
In de nieuwbouw is plek voor 72 (6 x 12) kraamzeugen. Daan was altijd al gecharmeerd van de vrijloopkraamhokken waarbij de zeugen en biggen bij elkaar lopen. ‘Het werkt echt goed. Met het installen hebben de zeugen alle tijd om een vrije box te kiezen om in te liggen. De zeugen zijn relaxed en de biggen lopen de hele dag. Je ziet dat ze bespierd zijn. Ze eten met de zeug mee. De eerste week zit de zeug nog wel vast, maar na 7 tot 8 dagen lopen ze vrij.

Het uitvalpercentage bij de biggen is niet gestegen nadat we de nieuwe kraamhokken in gebruik namen. We zijn blij dat we deze stap genomen hebben, want de wetgeving gaat ook in Nederland die kant op. We zagen al wel aankomen dat onder het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming een vrijloopkraamhok verplicht zou worden. Inmiddels is dat ook zo en is daarover meer duidelijkheid. Het was een extra investering, maar ik zie veel voordelen’, vat Daan samen.
Pluspunt vindt hij ook dat hij later kan spenen. ‘De kraamperiode duurt nu langer, we zaten krap in kraamhokken. Nu zitten we op vijf weken.’

Tactische aanpak
In 2018 nam het bedrijf een nieuwe dragende zeugenstal voor 400 zeugen met biologische luchtwasser in gebruik. Na de ingebruikname van deze stal startten de ondernemers de aanvraag voor de bouw van de nieuwe kraamhokken en extra dragende zeugen. De milieu- en bouwaanvraag van de nieuwe zeugenstal is medio 2019 ingediend en in het voorjaar van 2020 verleend. In het voorjaar van 2019 sneuvelde de PAS. Dit had effect op de aanvraag voor de toenmalige Wet natuurbescherming.

‘Procedureel is er daarom ook voor gekozen om eerst de genoemde milieu- en bouwaanvraag af te ronden. De natuuraanvraag is in het voorjaar van 2020 ingediend en verleend in 2021. Hiermee waren alle procedures voor de realisatie van de nieuwe stal positief afgerond ondanks de perikelen omtrent het sneuvelen van de PAS. Ondanks die landelijke impasse zijn door een procedurele en tactische aanpak alle benodigde verguninningen relatief vlot verleend’, aldus Huub Bruggink van VanWestreenen.

‘Na de bouw van de nieuwe kraamhokken is de volgende stap de stal langer maken voor de dragende zeugen en overige bedrijfswijzigingen. Hiervoor zijn eind vorig jaar, bewust voor het inwerking treden van de Omgevingswet, door VanWestreenen de nieuwe aanvragen tijdig ingediend’, vult hij aan.

De vorige aanvragen op de thuislocatie en op de andere locatie in Bathmen heeft Huub in het verleden ook verzorgd. Daan: ‘Huub is al veertien jaar naar tevredenheid onze vaste partner voor de begeleiding van alle benodigde vergunningen. Hij pakt door en heeft de juiste ingangen. Hij snapt wat wij willen en waarom. Zelf kom je daar gewoon niet uit. Je moet iemand in de arm nemen die de lijnen uitzet en weet welke stappen je wanneer moet zetten. Wij vertrouwen daarin volledig op Huub.’

Bedrijfsgegevens

• Maatschap Enderink in Harfsen
• Daan, Teunis en Gerrie Enderink
• 2 medewerkers en 2 ZZP’ers (deeltijd)
• 800 zeugen (TN70)
• 1.000 vleesvarkens (op locatie in Loo – Bathmen)