Boerderijwinkel en appartement voor biologisch tuinbouwbedrijf Klein Broekhuizen
In de Achterhoek, tussen de Oude IJssel en Montferland ligt het biologische tuinbouwbedrijf Klein Broekhuizen van Erik Smeenk en Wilma Kraaij. Blikvanger op het erf is de nieuwe boerderijwinkel in de voormalige deel met daarboven een gloednieuw ruim en licht appartement.
Het was een groot project, maar het resultaat mag er zonder twijfel zijn, blikt Wilma Kraaij terug op de bouwperiode van de voormalige deel, grenzend aan het woonhuis van Erik en Wilma. Sinds het voorjaar is de nieuwe en ruime boerderijwinkel in gebruik en wordt het bovengelegen duurzaam gebouwde appartement van ruim 75 vierkante meter verhuurd. Aanleiding voor de bouw was de gedachte dat het jammer zou zijn om niets te doen met de oude deel.
Stro van vele tientallen jaren oud lag er nog opgeslagen, maar ook houtrot was duidelijk zichtbaar en ook sanering van het aanwezige asbest stond al langer op hun lijstje. De voormalige boerderijwinkel voldeed goed, maar de wens voor meer ruimte was er óók. ‘We besloten het geheel in een keer goed aan te pakken’, aldus Wilma. Nadat de vergunningen rond waren, werd eerst het asbest aangepakt zodat daarna de aannemer aan de slag kon. De vele regen in het najaar van 2023 maakte de bouw tot een uitdagend project, maar in juli 2024 kon de nieuwbouw worden opgeleverd.
Bewust biologisch
Op het Wehlse bedrijf wordt op ongeveer 12 hectare een groot aantal gewassen geteeld: prei, rode bieten, peen, knolselderij en boerenkool en daarnaast onder andere aardappelen, savooiekool, palmkool, koolraap, aardbeien, oranje pompoenen en venkel. Naast groenten telen ze ook gras-klaver voor een biologische melkveehouder. Het tuinbouwbedrijf is van oorsprong het ouderlijk huis van Erik, waar zijn ouders een gemengd bedrijf hadden.
Zo’n 25 jaar geleden besloten Erik en Wilma niet mee te gaan met de schaalvergroting in de veehouderij. Ze gooiden het roer om en stortten zich op biologische groenteteelt. Dat bleek een schot in de roos. ‘We merken dat er steeds meer waardering is voor groenten en fruit met smaak en kwaliteit. Daar horen ook uitdagingen bij, zoals het natte voorjaar en de schimmels en ziekten waarvoor we niet mogen spuiten, maar voor ons is biologisch telen zoals het hoort, met aandacht voor de natuur. Nooit hebben we overwogen om naar gangbare teelt over te stappen’, aldus Wilma.
Winkel, abonnementen en activiteiten
Na de bouw is de voortgang in vloeroppervlak van de winkel groot: deze ging van 24 naar 110 vierkante meter. De winkel is sinds 2022 in handen van Maaike Verhoek. Jaarrond verkoopt ze er aardappelen, uien, fruit, champignons en verschillende soorten groenten. Ook yoghurt, kaas en eieren en bijvoorbeeld jam en soep behoren tot het assortiment. Aan 425 klanten leveren ze bovendien een abonnementensysteem met groente- en fruitpakketten. Op meerdere punten in de regio kan dit pakket wekelijks worden afgehaald. Ook levert Klein Broekhuizen samen met boeren uit de regio aan een regionaal distributiebedrijf en boerderijwinkels in de regio Achterhoek.
In de winkel organiseert Maaike regelmatig activiteiten en workshops, zoals een plantjesmarkt, aanschuifmaaltijd en yogasessies. Wilma: ‘De winkel is veel meer dan een winkel. Het is een ontmoetingsplek met een workshop- en educatieruimte en met een keuken voor verwerking van restproducten. We noemen het een broedplaats voor promotie van het biologisch product in de Achterhoek. We hebben hiervoor subsidie ontvangen vanuit LEADER Achterhoek, de provincie Gelderland, en de Europese Unie met het ‘Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.’ Eind augustus werd de opening van de winkel groots gevierd.
To the point
Wilma: ‘Dankzij Wieteke Schotsman van VanWestreenen waren de vergunningen binnen zo’n anderhalf jaar geregeld. De samenwerking met haar was prettig en gewoon goed. Wieteke is to the point, ze zegt wat ze doet en andersom. Ze regelt het gewoon en zet waar nodig een stapje extra. Dat waarderen we enorm.’ Arjan Versteeg van VanWestreenen keek mee met de bouwtekeningen. Ook dat ging in goed overleg en duidelijke afstemming, aldus Wilma.
Net als de winkel is ook het appartement volledig naar wens. Duurzaamheid was een belangrijk speerpunt bij de bouw. In de winkel is alle materiaal hergebruikt of zelfgemaakt van bestaande materialen. De basis van het gebouw zijn prefab houtbouw elementen. Dit is CLT, Cross Laminated Timber, kruislings op elkaar geperst vurenhout. Ook is een warmtepomp geïnstalleerd. Wilma: ‘Op deze mooie plek, de biotuin van Wehl, kunnen wij mooie en lekkere groente telen met respect voor alles wat leeft én andere mensen daarvan mee laten genieten. Dat geeft ons iedere dag opnieuw veel voldoening.’
Foto's
