Aanpak stikstofproblematiek ingrijpend voor de veehouderij

Lees hier het vervolgartikel over de stikstofproblematiek: Beleidsregels provincies shockerend! 

Afgelopen vrijdag zond Carola Schouten, namens haar en andere ministeries, een brief aan de Tweede Kamer waarin de plannen bekend worden gemaakt voor de aanpak van het stikstofprobleem. De brief schept nog geen volledige duidelijkheid, maar lijkt ingrijpende gevolgen te hebben voor de veehouderij. We proberen hier aan de hand van verschillende uitgangssituaties aan te geven wat die gevolgen kunnen zijn.

Bedrijfsontwikkeling, salderingen en legalisering

1. Bestaande Natuurbeschermingswetvergunningen

Er zijn geen gevolgen voor bedrijven die reeds een vergunning op grond van de Wet natuurbescherming hebben en deze benutten.

2. Bestaande Natuurbeschermingswetvergunningen, nog niet volledig benut

Als u een vergunning hebt op grond van de Wet natuurbescherming, deze nog niet volledig benut en u wilt wat wijzigen dan zal het uitgangspunt de gerealiseerde stalcapaciteit op 4 oktober 2019 worden (zoals geregistreerd bij RVO op 4 oktober 2019). Daarmee vervliegt dus de zogeheten latente ruimte. Enkel als men kan aantonen dat men bezig was met bouwen op 4 oktober 2019, of verplichtingen was aangegaan op of voor die datum dan wordt een uitzondering gemaakt. Let op: dit geldt dus enkel als u wat wilt wijzigen, niet als u realiseert wat daadwerkelijk vergund is.

Met deze regel tast men dus bestaande rechten aan, iets wat niet verwacht was.

3. Ontwikkeling veehouderij doormiddel van Intern salderen

Aansluitend op wat hierboven staat onder 2 staat kan ontwikkeling van de veehouderij plaatsvinden als intern gesaldeerd wordt. Intern salderen kan door diersoorten, binnen de eigen vergunning, om te ruilen voor andere diersoorten of door emissiereducerende systemen op bestaande stallen toe te passen waardoor emissieruimte vrijkomt voor een extra stal. Er vindt geen generieke korting plaats.

4. Extern salderen (stikstof kopen)

Op het moment dat u niet in de gelegenheid bent om middels intern salderen uw bedrijf te ontwikkelen dan kunt u gebruik gaan maken van ‘extern salderen’. U koopt dan stikstof (ammoniak) van een ander bedrijf dat die dieren niet meer zal houden. In dat geval zal 30% vermindering van depositie moeten plaatsvinden. Depositie is wat anders dan emissie. ‘Emissie’ betreft de kilo’s ammoniak die op uw vergunning staan, met het rekenmodel is te berekenen hoeveel daarvan neervalt op Natura2000 gebieden, dat heet ‘depositie’. Van die depositie wordt dus 30% wordt afgeroomd. De afroming van depositie staat vrijwel nooit gelijk aan de afroming van het aantal kilo’s. Veelal kan dit negatief uitvallen en gaan er percentsgewijs meer kilo’s ammoniak verloren dan het afromingspercentage voor de depositie. Lees ook de volgende passage.

5. Extern salderen (stikstof verkopen)

In het geval u door toepassing van emissiearme technieken minder ammoniak gaat uitstoten dan kunt u de resterende ammoniak gaan verkopen, dat is uiteraard ook het geval bij hele- of gedeeltelijke bedrijfsbeëindiging. Dan geldt hetgeen wat hierboven geschreven is bij, echter let op: u mag uw ammoniak niet verkopen als u meedoet met de warme sanering veehouderij óf aan de stoppersregeling Ammoniak (waarmee u tot 1 januari 2020 nog varkens en kippen traditioneel mocht houden). Deze ammoniak mag u wel gebruiken voor de ontwikkeling van uw eigen bedrijf, maar in het geval van daadwerkelijk stoppen zal deze ammoniak “vervluchtigen”. Het meest opzienbarende wat bij extern salderen wordt geëist is dat ook de dier- en fosfaatrechten worden ingenomen. Dit zal groot effect hebben op de prijsontwikkeling van stikstof. De formulering op dit punt in de brief van de minister laat qua duidelijkheid te wensen over.

6. PAS-meldingen

Viel uw bedrijf onder een PAS-melding? Dan geldt er voor uw bedrijf vanaf 29 mei jl. geen toestemming meer op grond van de Wet natuurbescherming. De minister wil de gerealiseerde meldingen legaliseren. Wat “gerealiseerd” inhoudt moet de minister nog nader bepalen.

7. Legalisatie situaties zonder bestaande Natuurbeschermingswetvergunning of PAS-melding

In de brief wordt niet expliciet ingegaan op deze situatie, maar uit de opmaak van de brief vermoeden wij dat hiervoor hetgeen geldt dat onder kopjes 1 en 2 staat, waarbij de milieuvergunde situatie het uitgangspunt is in combinatie met de werkelijk aanwezige stalcapaciteit op 4 oktober 2019. Op basis daarvan moet nog wel de vergunning aangevraagd worden. Overigens zou een ander scenario kunnen zijn dat voor deze situaties teruggekeken moet worden naar de milieuvergunde ruimte op de aanwijsdata van de Natura2000 gebieden. Dat zou een kwalijker scenario zijn, want dat zijn 1994, 1997, 2000 en 2004.

 

Wanneer kunnen er weer vergunningen verleend worden?

In de brief wordt aangegeven dat er vanaf 11 oktober weer vergunningverlening kan plaatsvinden als het gaat om intern salderen. Echter voor die vergunningverlening is een update van het rekenmodel AERIUS nodig, die kan nu namelijk niet gebruikt worden voor berekeningen met stallen. Die update wordt pas in januari vrijgegeven. In de tussentijd kan het misschien zo zijn dat met aanvullende, andere, rekenmodellen toch het een en ander mogelijk gemaakt kan worden. Hier is in het geheel nog geen duidelijkheid over, mogelijk dat dit morgen in de provinciale beleidsregels bekend wordt gemaakt.

 

Provinciale beleidsregels

Om vergunningverlening weer vlot te trekken conform bovenstaande zal elke provincie afzonderlijk, maar wel in onderling overleg, beleidsregels bekend maken.

 

Vrijwillige opkoop bedrijven

De minister wil piekbelasters gaan opkopen. Dit zullen naar verwachting bedrijven zijn die dichtbij Natura2000 gebieden liggen en hoge emissie (en dus deposities) hebben. Daarbij spreekt ze de wens uit dat die opkoop gekoppeld kan zijn aan het oplossen van geur- en luchtkwaliteitsproblemen (denk dan aan prioritering).

 

Subsidies en fiscale voordelen

De minister wil inzetten op subsidiëring van innovatieve ontwikkeling van nieuwe emissiereducerende systemen en wil daarmee de toelatingsprocedure vereenvoudigen (dit kan nu een jarenlang en kostbaar traject zijn). Daarnaast wil ze bijvoorbeeld via de Maatlat Duurzame Veehouderij boeren aanmoedigen emissiearmere technieken toe te passen, zij mogen dan de stallen sneller fiscaal afschrijven.

 

Algemeen

De brief van de minister gaat ook in op de maatregelen die de bouwsector, het verkeer, de scheepvaart en de industrie moeten treffen. U moet dan denken aan snelheidsverlagingen op wegen en verdere electrificering van het wagenpark, bouwmachines, schepen en zelfs van de luchtvaart. Voor wat betreft de electrificering gaat het echter over de langere termijn en zijn nog geen bindende afspraken.

 

Conclusie

De brief van de minister biedt duidelijkheid over de koers van het stikstofdossier. Echter, over de exacte uitwerking van het beleid zijn er nog veel vragen. Wij verwachten dat hier de komende periode meer duidelijkheid over ontstaat en houden u op de hoogte. Heeft u nog vragen? Dan kunt u uiteraard contact opnemen met onze adviseurs!