Bouwvrijstelling van de baan

Vernietiging PAS
Op 29 mei 2019 sprak de Raad van State uit dat het PAS niet voldeed aan de eisen die de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn stelt ter bescherming van bepaalde natuurgebieden. Kort na die uitspraak werd duidelijk dat ook voor elke bouwwerkzaamheid een stikstofberekening gemaakt moest worden. Het bouwen aan een project (huizen, wegen, stallen, etc) noemt men ook wel de “aanlegfase”. In die berekening moest worden aangegeven hoeveel transportbewegingen verwacht worden van bijvoorbeeld beton, vlechtijzer, hout en andere bouwmaterialen, hoeveel bouwlieden naar de bouw komen en welke machines gebruikt worden op de bouw (hijskranen, shovels, etc).

Bouwvrijstelling 1 juli 2021
Het mag duidelijk zijn dat dergelijke berekeningen veel tijd kostten, dit frustreerde bouwend Nederland en dus besloot het Rijk om een zogeheten Bouwvrijstelling in het leven te roepen. Het Rijk was van mening dat we als Nederland een vast machinepark hebben voor bouwwerkzaamheden en dat er een vaste mate van stikstofemissie en dus depositie uit voortvloeit. Die depositie is over het algemeen verwaarloosbaar klein. Het Rijk heeft afspraken gemaakt bouwend Nederland over emissiearmer maken van het machinepark. Met die motivatie trad op 1 juli vorig jaar de Bouwvrijstelling in werking.

Uitspraak Raad van State 2 november 2022
De Raad van State oordeelde dat de bouwvrijstelling wederom in strijd is met de eisen die de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn stellen. In basis heeft het Rijk natuurlijk wel gelijk en zal de stikstofemissie in de loop der tijd vanuit dat machinepark dalen, maar sommige projecten vinden nu eenmaal dichtbij, of in, Natura2000 plaats en daar kunnen dan tijdelijk verslechteringen voor de overbelaste natuur plaats. De Europese Vogel- en Habitatrichtlijn stelt dat het nooit slechter voor de natuur mag worden, ook niet tijdelijk. Eigenlijk dezelfde reden als waarom het PAS onderuit is gegaan. Let op: alles valt of staat met een goede onderbouwing, die onderbouwing ontbrak.

Gevolgen
Dit houdt in dat er voor elke bouw weer een berekening gemaakt moet worden. Voor bouwwerkzaamheden op grotere afstand van Natura2000 gebieden hoeft dit niet spannend te zijn. De berekening zal dan aangeven dat er geen significante depositie (natuurbelasting) zal zijn en dus kan er dan gebouwd worden. Als die berekening tóch een effect laat zien dan zal daar een oplossing voor gevonden moeten worden. Zo kan het zijn dat een projectontwikkelaar stikstofrechten moet gaan leasen van een veehouder. Dat houdt in dat de veehouder tegen vergoeding tijdelijk minder vee zal houden, daarmee wordt de extra vrijkomende stikstofdepositie van de bouw gecompenseerd.

Voor de veehouderij zelf hoeft het vervallen van de bouwvrijstelling niet heel spannend te zijn, immers beschikt deze in veel gevallen over zijn eigen stikstofrechten. Als er gebouwd wordt zal er in veel gevallen tijdelijk minder vee gehouden worden, wat eveneens de extra stikstofproductie tijdens de bouw compenseert. Feit is wel dat het vervallen van de bouwvrijstelling voor een vertraging van bouwprojecten gaat zorgen.