Rapport Remkes
Vorige week kwam Johan Remkes met zijn rapportage over de gesprekken met de sector, natuurclubs en overheden. In het rapport staan verschillende denklijnen en adviezen. Deze variëren van financiële- en natuur aspecten tot het sociale aspect van de ondernemer.
Vooraf is het belangrijk om te weten dat het rapport nog altijd geen beleid is. Het kabinet, met voorop minister van der Wal en minister Adema, moet nu aan de slag om dit rapport vertaald te krijgen in beleid en/of wetten. De tijd zal dus leren welke punten worden overgenomen en op welke manier. Pas als het nieuwe beleid op tafel ligt kunnen we inhoudelijk beoordelen wat de korte, middellange en langetermijnvisie van het huidige kabinet is. En of het traject van afgelopen zomer daadwerkelijk zijn vruchten heeft afgeworpen.
Wat duidelijk naar voren is gekomen: Er moet perspectief komen voor de agrarische ondernemers, en er moet minder stikstof in de natuur terechtkomen. Beide het liefst zo snel mogelijk.
Perspectief voor de agarische sector door:
- Legalisatie PAS-melders naar voren halen
- Helder verdienmodel voor de boeren
- Desinvesteringen in verkeerde innovatie voorkomen/duidelijkheid omtrent innovatie.
- Rechtszekerheid bieden (juridisch solide vergunningen), en langdurig stabiel beleid.
- Landbouwakkoord of anders aanpassing kabinetsplan
- Stikstofkaart van tafel, vervangen door minder gedetailleerd regionaal kaartje.
- Sturen op emissie in plaats van deposities.
- Innovatie, verbreding, verplaatsing én opkoop zijn mogelijk
Daarnaast doet Remkes een handreiking om (iets) af te wijken van het tijdspad 2030, maar dan wel gebiedsgericht en bij hoge uitzondering. Ook doet hij praktische voorstellen hoe om te gaan met de transitie (grondbank, innovatie stimuleren, gebiedsprocessen etc.) en hoe te toetsen aan de werkelijk staat van de natuur. Onder aan de streep moet er aantoonbare verbetering zijn van de natuur (afname totale stikstofemissie), op korte termijn moet de eerste stap zijn gezet (opkoop 500-600 piekbelasters in een jaar), is een open en eerlijke dialoog nodig tussen overheid, agrarische sector en natuurclubs en moet er ook duidelijkheid komen hoe de andere sectoren hun bijdrage gaan leveren.
Positieve uit het rapport is dat er meer oog lijkt te zijn voor de menselijke maat. Ondernemers die stoppen moeten ruimhartig gecompenseerd worden, maar er is ook ruimte om middels innovatie/verplaatsing en verbreding door te boeren. Wel blijft hij van mening dat de overheid moet kunnen blijven beschikken over het ‘middel’: onteigening, maar dan wel als laatste redmiddel. Daarnaast is het belang van zekerheid voor de PAS-melders en interimmers (uitbreiders in de periode (grofweg) van 1994 tot 2009) aangekaart. Tot slot moet de focus meer naar staat van instandhouding van de natuur in plaats van enkel stikstofdepositie, er zal dan ook veel meer onderzoek naar dit punt nodig zijn.
Minder positief, dan wel negatief, is dat er nog altijd een substantiële opgave ligt voor de agrarische sector. Ook al zegt Remkes dat andere sectoren ook aan de slag moeten, blijft hierover nog altijd onduidelijkheid. Daarnaast wordt aangekaart dat er een beter verdienmodel moet komen voor de Nederlandse boeren, ook wanneer men naar een alternatieve wijze van landbouw overstapt. Maar daarmee is Den Haag ook afhankelijk van andere landen omdat we in een mondiale economie opereren. Het feit dat er op zeer korte termijn, zeer veel bedrijven moeten stoppen: 500-600 in 1 jaar, legt ook een enorme druk op de sector en rijksoverheid. Met onteigening achter de hand onderhandelen binnen het tijdsbestek van maximaal 1 jaar, zal toch een wrange nasmaak kunnen achterlaten. Kortom, het rapport stemt ons op zijn best gematigd positief.
Het is dus nog afwachten hoe de uitkomsten van dit rapport zullen landen in het (nieuwe) overheidsbeleid. Uiteraard is het dan ook afwachten of de milieuclubs de genomen stappen wel voldoende zullen vinden of dat men door blijft gaan met procederen. Het moge duidelijk zijn, we staan nog altijd aan het begin van het proces. Zodra er meer te melden is over hoe dit rapport zijn uitwerking heeft gevonden in overheidsbeleid, zullen we u wederom informeren. Heeft u voor die tijd al vragen over stikstofwetgeving of andere zaken bel dan gerust met een van onze adviseurs.
Het hele rapport is na te lezen op: Rapport Remkes ‘Wat wel kan – Uit de impasse en een aanzet voor perspectief’ | Tweede Kamer der Staten-Generaal
