Stikstof, de stand van zaken

De afgelopen weken vallen de media en politieke partijen over elkaar heen als het gaat om de stikstofproblematiek. Het probleem dat ontstaan is door de uitspraak van de Raad van State op 29 mei jongstleden dringt nu echt door in alle lagen van de samenleving. Ondanks dat er nog weinig nieuws te melden is, merken we aan het toenemende aantal telefoontjes over dit onderwerp dat er toch behoefte is om in zijn algemeenheid wat informatie te geven.

Vernietigde vergunningen

In de afgelopen weken hebben de Raad van State en de rechtbanken bij elkaar honderden Natuurbeschermingswetvergunningen vernietigd. Dit zijn vergunningen die door de provincies op basis van het landelijk beleid, dus volgens de regels, waren afgegeven. Tegen die vergunningen werd beroep aangetekend, waardoor de Raad van State en rechtbanken er een oordeel over moesten vellen. Voor de duidelijkheid: dit gaat enkel om vergunningen waartegen beroep werd aangetekend. Als dat bij u niet het geval is dan is uw vergunning onherroepelijk en kunt u er gebruik van maken.

Komt het PAS terug?

Het is onwaarschijnlijk dat het PAS in dezelfde vorm terugkomt. Het systeem waarbij een toename in stikstof kon worden aangevraagd en worden verkregen uit “potjes” is afgekeurd door de Raad van State, net zoals de mogelijkheid om een situatie te legaliseren op basis van de milieuvergunde ruimte op 01-01-2015 in combinatie met diertelgegevens uit de drie jaren voor die datum.

Rekenmodel AERIUS

Vanaf het in werking treden van het PAS zetten wij als adviseurs onze vraagtekens bij de werking van het verplicht te gebruiken rekenmodel AERIUS. Zo maakten we meer dan eens mee dat er bij afnames van duizenden kilo’s stikstof er nog steeds toenames waren van hetgeen dat op bijvoorbeeld 30 kilometer neerviel (depositie). De berekeningen waren minder voorspelbaar dan we gewend waren met het rekenmodel dat we voor de inwerkingtreding van het PAS moesten gebruiken. De Raad van State bevestigde dit en verklaarde dat het rekenmodel AERIUS aangepast moet worden. De aangepaste versie zou op 8 augustus worden vrijgegeven. Echter, tot op de dag van vandaag is dit niet gebeurd. Vandaag gaf minister Schouten aan op Radio1 dat er volgende week een versie van AERIUS vrijgegeven gaat worden om kleine projecten weer mogelijk te maken. Het is onduidelijk of met deze versie ook berekeningen gemaakt kunnen worden voor veehouderijen.

Salderen

Vrij snel na de uitspraak van de Raad van State heeft de minister aangegeven dat bedrijven die willen ontwikkelen waarschijnlijk zullen moeten gaan salderen. Dat kan op twee manieren: intern of extern. Intern houdt in dat bijvoorbeeld stikstof (ammoniak) van de ene diersoort wordt omgezet naar de andere diersoort. Een andere manier van intern salderen is door bijvoorbeeld luchtwassers op bestaande stallen te plaatsen en de vrijgekomen stikstofruimte in te zetten voor de uitbreiding. Extern salderen houdt in dat stikstof van een stoppende veehouder wordt verplaatst naar een veehouder die zijn bedrijf wil uitbreiden. Bij verplaatsing van ammoniak vindt altijd automatisch afroming van kilo’s stikstof plaats, dat komt door de werking van het rekenmodel. De partijen die de rechtszaken hebben aangespannen tegen het PAS willen echter dat er in het nieuwe beleid ook nog een generieke korting plaatsvindt van kilo’s stikstof, zo maakten zij kenbaar in een brief aan Minister-president Rutte. Of het kabinet dat ook daadwerkelijk zal inwilligen is de vraag, immers vanuit Europa wordt dat niet geëist. Overigens zal er ook saldering moeten worden ingezet voor niet-veehouderij projecten. Denk aan de bouw van nieuwe woonwijken, aanleg van wegen en realisatie van fabrieken. Dergelijke partijen zullen bij de veehouderij aan gaan kloppen om stikstof te kopen om hun projecten mogelijk te maken. In het verleden heeft de veehouderij reeds eerder moeten salderen, dat andere partijen dat ook grootschalig moeten gaan doen is nieuw en zal mogelijk zijn invloed hebben op de prijsontwikkeling. Voordat daar iets over gezegd kan worden moet er eerst nieuw beleid zijn.

Vooruitlopend op de mogelijkheid om extern te salderen zijn wij aan het inventariseren of ammoniak beschikbaar is van stoppende veehouders. Mocht u voornemens zijn om op korte- of middellange termijn uw bedrijf te beëindigen dan kunt u contact met ons opnemen. Mogelijk kan ammoniak worden verplaatst naar een ander bedrijf om een uitbreiding mogelijk te maken.

Nieuw beleid

Het nieuwe beleid laat nog op zich wachten. Op dit moment is commissie Remkes aan het inventariseren wat er fout is gegaan, hoe andere landen met deze problematiek omgaan en wat de oplossing van het probleem is. Zij zullen adviseren over hoe het nieuwe beleid eruit moet komen te zien. De minister heeft aangekondigd zij in het najaar een nieuwe beleidslijn beschikbaar wil hebben. Daar moet dan ook in aangegeven worden hoe men met saldering wil omgaan.

Huidige vergunningaanvragen en -verlening

Door het ontbreken van concreet stikstofbeleid is het op dit moment moeilijk om nauwkeurig te kunnen adviseren op dat vlak. Provincies geven op dit moment geen Natuurbeschermingswetvergunningen af en de omgevingsdiensten die vergunningaanvragen van de gemeenten moeten afhandelen zijn ook terughoudend waardoor vergunningverlening stokt.